KBS Pax Christi bestaat ruim 95 jaar, in onderstaande uiteenzetting, kunt u meer lezen over
de geschiedenis van KBS Pax Christi. In het jubileumjaar van het 95 jarig bestaan van de
school, zijn er diverse artikelen in de uitgaven van de Historische Kring Losser verschenen. U
kunt deze nalezen op de site www.historischekringlosser.nl. Ook heeft de heer Gerard Otto
diverse publicaties geschreven over de geschiedenis van Overdinkel en het gebied rondom de
Pax Christi:
1918: GERARDUS MAJELLASCHOOL
Nadat Pastoor G. van Laak op 12 oktober 1907 van de Aartsbisschop van Utrecht opdracht
kreeg om een parochie te stichten in het heideveld over de Dinkel veranderde in korte tijd heel
veel en ging Van Laak bouwen aan zijn “Witte Stichting”. In 1909 stond er een
verenigingsgebouw/parochiehuis, op 16 november 1910
werd de kerk ingewijd en in 1919 startten de zusters een bewaarschool en een
handwerkschool. De school was in eerste instantie nog bestemd voor jongens en meisjes
(kleuters).
1921: DE JONGENSSCHOOL
In 1921 kwam de Jongensschool gereed en kregen de jongens en meisjes elk les in een eigen
school. De Jongensschool droeg eerst nog de naam “Gerardus Majellaschool. Met het
gereedkomen van de Jongensschool kwam er ook een einde aan de vele gebouwen die onder
leiding van Pastoor van Laak in een periode van 14 jaar werden gebouwd.
DE SNELLE ONTWIKKELING VAN OVERDINKEL
Toen de jongensschool op 12 december 1921 werd geopend was Overdinkel al uitgegroeid tot
een behoorlijk dorp. In 1893 waren de eerste bouwvergunningen verleend en in 1907 had
Overdinkel al 1600 inwoners! In de eerste tientallen jaren waren alle wegen nog zandpaden en
de huizen werden eenvoudigweg aangeduid met een “O” en een nummer. Het dorp
Overdinkel was ontstaan door de opkomst van de Gronause textielindustrie. In het noorden
van Nederland raakten de veenstreken uitgeput. Arbeiders trokken naar de grensstreek om in
de textiel te gaan werken. Omdat zij dicht bij het werk wilden wonen trokken de arbeiders
naar het heideveld over de Dinkel dat tot die tijd slechts een enkele boerderij telde. In 1911
kreeg Overdinkel haar eerste (openbare) lagere school. Deze groeide zeer snel, totdat de r.k.
Gerardus Majellaschool in 1919 in het dorp kwam.
DE MEISJESSCHOOL
Hoewel de eerste jaren van de jongens en meisjes (alleen kleuter) nog samen in één gebouw
les kregen, werden de jongens en meisjes vanaf 1921 van elkaar gescheiden in twee aparte
gebouwen. Omdat de gebouwen wel vlak naast elkaar stonden werd er tussen de scholen een
muur geplaatst. Oudere inwoners van Overdinkel weten nog hoe spannend het was om
stiekem over de muur naar de jongens of meisjes te kijken.
JONGENS EN MEISJES SAMEN
Begin jaren ’60 werden de Jongens- en de Meisjesschool samengevoegd tot één school. Het
eerste hoofd van deze gemengde school was zuster Castissima. Op de volgende pagina’s
verteld de zuster over haar herinneringen aan de oude Pax Christischool. Een paar jaar later
werd er op de plaats waar eerst de muur stond een tussenlokaal gebouwd en was er echt
sprake van één school. Het aantal leerlingen nam intussen verder toe en in de jaren erna werd
het gebouw aan de achterkant diverse keren uitgebreid.
HERINNERINGEN AAN HET OUDE GEBOUW
Zuster Castissima kwam in 1959 naar Overdinkel om daar te werken in de Mariaschool, die
toen nog uitsluitend een meisjesschool was. De Mariaschool stond links naast de
jongensschool, de Gerardus Majellaschool. Begin jaren ’60 werd de zuster hoofd van de
meisjesschool. Enkele jaren later kreeg zij de opdracht om de jongens- en meisjesschool
samen te voegen tot één gemengde school en werd zij hoofd van deze gemengde school.
“In een paar jaar gebeurde heel veel”, verteld zuster Castissima. “Ik was nog maar net in
Overdinkel en had nog maar een paar jaar ervaring toen ik al hoofd werd. De samenvoeging
van de meisjes- en de jongensschool volgde daar ook weer heel snel op. Gelukkig ging dag
gefaseerd. In het eerste jaar alleen de eerste klas, het jaar daarna de tweede en derde klas en in
het jaar daarna de rest”. Het gebouw moest deze veranderingen in het onderwijs uiteraard
volgen. Zuster Castissima: “Op de plaats waar de muur tussen de Mariaschool en de Gerardus
Majellaschool had gestaan lieten we in 1966 een tussenstuk bouwen waarin een
handvaardigheidlokaal kwam. Er ontstond toen echt één school met een lange gang met
daaraan de lokalen. “De zuster heeft mooie herinneringen aan de school: “Het was een mooi
gebouw, goed onderhouden en altijd netjes opgeruimd. We deden hier zelf als team veel aan
en hadden gelukkig ook de hulp van enkele vrijwilligers”. Het verval dat in sommige oude
documenten van de school wordt beschreven relativeert zuster Castissima iets: “Dat was
uiteindelijk niet de reden voor de nieuwbouw. De werkelijk reden was dat de Inspecteur van
het Onderwijs en de Gemeente Losser het geluid van het groeiende verkeer op de Hoofdstraat
te hard vonden. Wij waren daar als team aan gewend en de leerlingen ook, maar volgens de
inspectie was de locatie van de school niet langer verantwoord”. De voorbereidingen voor de
nieuwe school werden zeer grondig aangepakt. “We wilden echt een mooie moderne school.
We zijn op veel plaatsen in Nederland gaan kijken en vonden uiteindelijk in West-Friesland
een model school dat ons zeer aansprak. Later bleek overigens dat er veel dichterbij, in
Beuningen, een soortgelijk gebouw stond, maar daar kwamen we pas achter nadat de keuze
gemaakt hadden”. Zuster Castissima maakte de verhuizing van het oude naar het nieuwe
gebouw in 1982 nog mee als hoofd. Ongeveer een half jaar later nam zij afscheid van de
school.
Zuster Castissima praat nog vol passie over het onderwijs. “We hebben met elkaar in
Overdinkel hard gewerkt om alle kinderen goede kansen te geven in het onderwijs. Tot begin
jaren ’60 waren er eigenlijk geen kinderen die door gingen naar het voortgezet onderwijs.
Daarin kwam gelukkig in de loop van de jaren ’60 verandering”. Om alle kinderen een kans te
kunnen bieden werden onder andere twee extra klassen gevormd voor de wat zwakkere
leerlingen. Zuster Castissima over deze extra klassen: “Kinderen bleven niet langer dan nodig
in deze extra klassen. We konden ze er de extra aandacht geven die ze hard nodig hadden.
Als het echter kon, gingen ze zo snel mogelijk weer in de normale klas mee. We konden
hiermee het ‘zittenblijven’ voorkomen”. Zuster Castissima heeft hard moeten vechten voor
het behoud van deze extra klassen. “Ik heb de Koningin hier voor twee keer een brief moeten
schrijven. Beide keren met succes: de extra klassen konden behouden blijven. Later heb ik de
koningin een derde keer een brief geschreven, maar toen voor de vergunning voor de nieuwe
school.”
Zuster Castissima besluit het gesprek met het uitspreken van een wens: “Ik hoop dat we met
ons werk hebben bijgedragen aan de ontwikkeling en ook het geluk van de kinderen in
Overdinkel.”
HET OUDE GEBOUW VOLDOET NIET MEER
In de jaren ’60 beginnen de diverse gebouwen die Pastoor van Laak had laten bouwen mankementen te vertonen. Het klooster wordt als eerste verlaten en kort daarna afgebroken. Ook het oude schoolgebouw vertoont steeds meer mankementen. De verwarming laat het soms afweten, WC’s zitten regelmatig verstopt, de kelder staat vaak onder water en het dak lekt ook op divers plaatsen. Ook de muren beginnen diverse scheuren te vertonen. Maar één probleem heeft duidelijk de overhand: het gebouw is simpelweg te klein aan het worden om alle kinderen te huisvesten.
DE LAATSTE SCHOOLDAG IN HET OUDE GEBOUW
Precies 60 jaar en 1 dag na de opening van het gebouw in 1921 is de laatste schooldag in het oude gebouw van de Pax Christischool. Met de nodige festiviteiten wordt onder grote belangstelling vlak voor de kerstvakantie 1981-1982 afscheid genomen van het oude schoolgebouw. Het gebouw zal vervolgens nog tot 1984 blijven staan, maar wordt dan definitief afgebroken. Overdinkel verliest hiermee een van de markantste gebouwen van het dorp.
1982: EEN NIEUW GEBOUW
Al in 1975 wordt er gesproken over een nieuw gebouw voor de school. Het zal echter nog tot 1981 duren voordat er daadwerkelijk met de bouw van de nieuwe school begonnen wordt. Als locatie voor de school wordt de overkant van de Hoofdstraat gekozen, naast de kerk en achter de plaats van het voormalige klooster. Er wordt gekozen voor een heel eigentijds ontwerp, waarbij de lange gangen zoals in het oude gebouw niet meer terugkomen. De lokalen worden als zeshoeken aan elkaar gebouwd met een grote centrale hal in het midden. De speelplaats wordt een stuk ruimer dan bij de oude school en er zijn verschillende ingangen voor de lagere klassen en de wat oudere kinderen.
Tijdens de bouw, op 16 juli 1981, legt Pastoor J. Boerkamp de eerste steen van het nieuwe schoolgebouw. De rest van 1981 wordt er hard gewerkt om de school verder ook van binnen af te bouwen. Het blijft overigens niet bij een nieuwe school. Ook vrijwel de hele inventaris wordt vervangen en de leerlingen krijgen verstelbare en kantelbare tafels. Op 4 januari 1982 wordt de nieuwe school onder grote belangstelling geopend. Voor de nieuwe school is een groot decor gebouwd met een schildering van de oude school. Door de oude school wordt de nieuwe betreden.
OVERSTEEKBRIGADE
De verhuizing van het oude naar het nieuwe gebouw brengt nog een probleem met zich mee. Veel kinderen moeten de Hoofdstraat nu oversteken, terwijl deze in de loop der jaren juist drukker is geworden. De oplossing wordt gevonden in een oversteekpunt met een zebrapad en een oversteekbrigade. Vrijwillige ouders helpen in weer en wind de kinderen van de ene kant van de Hoofdstraat naar de andere kant. Hulde aan alle ouders die in de afgelopen 35 jaar mee hebben geholpen onze kinderen veilig over te laten steken!
22 JUNI 1987: BRAND!
In de nacht van 21 op 22 juni 1987 voltrekt zich de grootste ramp die de Pax Christischool in haar hele bestaan heeft getroffen. Het schoolgebouw dat dan nog maar 5 jaar in gebruik is brandt voor een groot deel af. Na onderzoek blijken inbrekers het gebouw bewust te hebben aangestoken om hun sporen uit te wissen. De school is niet meer te gebruiken en de hele Overdinkelse gemeenschap is ontdaan. Er wordt echter niet bij de pakken neergezeten en al snel kunnen de leerlingen weer naar school. Eerst voor een deel naar De Lutte met de bus en later diverse noodgebouwen bij de school. Hoewel er hard wordt gewerkt aan herbouw van de school, duurt het toch ruim een jaar voordat de school weer is hersteld en het gebouw weer in gebruik kan worden genomen.
Dit gebeurt op 18 november 1988, gevolgd door een open huis op 20 november.
DE SCHOOL GROEIT VERDER
Na 1988 is de school weer verder uitgebreid met een prachtig leslokaal en een ruimte, waarin kleine groepjes kinderen les kunnen krijgen (remedial teaching). Deze ruimte is tevens de werkplek voor de interne leerlingbegeleiders zij coördineren de leerlingenzorg en houden er toezicht op, dat het “onderwijsop maat” in alle groepen zo goed mogelijk gestalte krijgt. Vanaf mei 2006 zijn twee vrijgekomen lokalen van het Losserse Kunstenaarscollectief in overleg tussen school- en gemeentebestuur toegevoegd aan de Pax Christischool:
er zijn twee ruime lokalen ontstaan, waarin de groepen 1 en 2 gehuisvest zijn. Vanaf dat moment was het ruimteprobleem van de school opgelost!
In april 2007 is begonnen met algehele dakrenovatie; dat was na 25 jaar ook hard nodig, want het lekte behoorlijk in de school. Als de dakdekkers klaar zijn, volgen er nog een aantal bouwkundige ingrepen, waarna als afronding in verschillende ruimtes nieuwe vloerbedekking wordt gelegd.
De jaren 2000-2015
Rond 2010 ontstonden de eerste plannen om de buitenomgeving en onder andere de speelplaats te vernieuwen. Samen met de gemeente Losser en het waterschap, kreeg Grontmij de opdracht tot renovatie van de speelplaats en de aanleg van een retentiegebied achter de school. Met dit project werd in 2015 een verdienstelijke 3e plek in de provinciale voorronde van de Nationale Onderwijsprijs gehaald.
In 2014 is er ook in het gebouw het nodige aan gebouwelijke onderwijskundige vernieuwingen doorgevoerd. Zo werd een computerlokaal gerealiseerd en werd de hal als centrale ontmoetingsplek in ere hersteld. Voor leerlingen, ouders en leerkrachten werd een prettige werkomgeving gecreëerd. In een deel van de school is huisvesting gecreëerd voor kindcentrum Ocarina (SKE/Humanitas)
EEN BLIK IN DE TOEKOMST
De Pax Christi is van oudsher een school geweest waar goed en degelijk onderwijs werd gegeven. De onderwijsvorm was meestal klassikaal. Het streven van het huidige team en de directie is om goede dingen van het klassikale onderwijs te behouden en het te verbeteren met meer gedifferentieerde werkvormen, waarin coöperatief leren en de 21ste eeuwse vaardigheden een onderdeel zijn. De leerkrachten proberen zo goed mogelijk rekening te houden met ‘verschillen tussen leerlingen’ en stemmen er hun onderwijsaanpak op af. Het is ieders bedoeling kinderen “onderwijs op maat” te bieden, zodat niemand buiten de boot valt en iedere schoolverlater met plezier terug kan kijken op de schoolloopbaan die op de Pax Christi is begonnen.
Samen willen we op een aangename en positieve manier de kinderen die op de Pax Christi zitten hun ontwikkeling begeleiden!
